ਹੁਣੇ ਹਿੱਸਾ ਲਓ
ਸਬਮਿਸ਼ਨ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਹਨ
17/02/2025-31/03/2025

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਯੋਗ ਪੁਰਸਕਾਰ 2025

ਪਿਛੋਕੜ

ਯੋਗ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਇੱਕ ਅਨਮੋਲ ਤੋਹਫ਼ਾ ਹੈ। "ਯੋਗ" ਸ਼ਬਦ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਮੂਲ ਸ਼ਬਦ ਯੁਜ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਜੁੜਨਾ", "ਜੋੜਨਾ" ਜਾਂ "ਇਕਜੁੱਟ ਹੋਣਾ", ਜੋ ਮਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਏਕਤਾ; ਸੋਚ ਅਤੇ ਕਿਰਿਆ; ਸੰਜਮ ਅਤੇ ਪੂਰਤੀ; ਮਨੁੱਖ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਵਿਚਕਾਰ ਸਦਭਾਵਨਾ, ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਪਹੁੰਚ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਯੋਗਾ ਰੋਗਾਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ, ਸਿਹਤ ਵਾਧੇ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਕਈ ਵਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦਰੁਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਅਪੀਲ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, 11 ਦਸੰਬਰ 2014 ਨੂੰ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਜਨਰਲ ਅਸੈਂਬਲੀ (ਯੂਐਨਜੀਏ) ਨੇ ਇੱਕ ਮਤਾ (ਮਤਾ 69/131) ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 21 ਜੂਨ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਗ ਦਿਵਸ (ਆਈਡੀਵਾਈ) ਵਜੋਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼

ਮਾਣਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਦੂਜੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਗ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਦੋ ਯੋਗ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ, ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜੋ ਕਿ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਦੇ ਮੌਕੇ' ਤੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ(ਵਿਅਕਤੀਆਂ)/ਸੰਸਥਾ(ਸੰਸਥਾਵਾਂ) ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯੋਗ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਨਿਰੰਤਰ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸਮਾਜ 'ਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ ਹੈ।

ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦੇ ਬਾਰੇ

ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਹਰ ਸਾਲ ਯੋਗ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਯੋਗ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਿਸਾਲੀ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ। ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਹਰ ਸਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੋਗ ਦਿਵਸ (ਆਈਡੀਵਾਈ) (21 ਜੂਨ) ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। 21 ਜੂਨ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਜਨਰਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਦੁਆਰਾ ਆਈਡੀਵਾਈ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਯੋਗ ਦਿਵਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਮਾਈਗਵ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਹੋਸਟ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਕੈਟੇਗਰੀਆਂ

ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਯੋਗ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਰਿਕਾਰਡ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯੋਗਦਾਨ ਹੈ। ਇੱਕ ਖਾਸ ਸਾਲ ਵਿੱਚ, ਜਿਊਰੀ ਇੱਕ ਜਾਂ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਅਕਤੀਆਂ/ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੇਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਨਹੀਂ। ਇੱਕ ਸੰਸਥਾ ਜਿਸਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਸਨੂੰ ਉਸੇ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਚਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਪੁਰਸਕਾਰ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ:

  1. ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਅਕਤੀਗਤ
  2. ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾ
  3. ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਅਕਤੀਗਤ
  4. ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਥਾ

ਰਾਸ਼ਟਰੀ: ਦੋਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਯੋਗ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ।

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ: ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਭਾਰਤੀ ਜਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੂਲ ਦੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਯੋਗ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ।

ਪੁਰਸਕਾਰ

ਅਪਲਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ

ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਕੰਮਲ ਅਰਜ਼ੀ, ਬਿਨੈਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵਿਚਾਰ ਲਈ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਯੋਗ ਸੰਸਥਾ ਦੁਆਰਾ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਅਰਜ਼ੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਯੋਗਤਾ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਰਜ਼ੀਆਂ/ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ (ਸਿਰਫ਼ ਮਾਈਗਵ ਪਲੇਟਫਾਰਮ) ਰਾਹੀਂ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਲਿੰਕ ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਅਤੇ ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇੱਕ ਬਿਨੈਕਾਰ, ਜਾਂ ਤਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਾਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਲਈ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਹੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਲਈ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਯੋਗਤਾ

ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯੋਗ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਤੇ ਬੇਮਿਸਾਲ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।

ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਲਈ ਬਿਨੈਕਾਰਾਂ/ਨਾਮਜ਼ਦ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਯੋਗ ਦਾ ਬਹੁਮੁੱਲਾ ਤਜ਼ਰਬਾ ਅਤੇ ਡੂੰਘੀ ਸਮਝ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਅਧੀਨ ਬਿਨੈਕਾਰ/ਨਾਮਜ਼ਦ ਦੀ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਯੋਗ ਉਮਰ 40 ਸਾਲ ਹੈ।

ਯੋਗ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਟਰੈਕ ਰਿਕਾਰਡ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 20 (ਵੀਹ) ਸਾਲ ਦੀ ਸੇਵਾ।

ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਕਮੇਟੀ

ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਅਰਜ਼ੀਆਂ/ਨਾਮਜ਼ਦਗੀਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ-ਪੜਤਾਲ ਇੱਕ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜੋ ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਹਰ ਸਾਲ ਗਠਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਸਮੇਤ 4 ਮੈਂਬਰ ਹੋਣਗੇ।

ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ ਨਿਮਨਲਿਖਤ ਅਨੁਸਾਰ 3 ਅਧਿਕਾਰਤ ਮੈਂਬਰ ਹੋਣਗੇ:

  1. ਸਕੱਤਰ ਆਯੁਸ਼ - ਚੇਅਰਮੈਨ
  2. ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਸੀਸੀਆਰਵਾਈਐਨ - ਮੈਂਬਰ
  3. ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਐਮਡੀਐਨਆਈਵਾਈ - ਮੈਂਬਰ

ਆਯੁਸ਼ ਸਕੱਤਰ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੂੰ ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਮੇਟੀ (ਜਿਊਰੀ)

ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਮੇਟੀ (ਜਿਊਰੀ) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਸਮੇਤ 7 ਮੈਂਬਰ ਹੋਣਗੇ। ਜਿਊਰੀ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉੱਘੀਆਂ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਯੁਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਹਰ ਸਾਲ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿਊਰੀ ਸਕ੍ਰੀਨਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਸੁਝਾਏ ਗਏ ਨਾਵਾਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੇਗੀ। ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਢੁਕਵੇਂ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਮੇਟੀ (ਜਿਊਰੀ) ਵਿੱਚ ਨਿਮਨਲਿਖਤ ਅਨੁਸਾਰ 4 ਅਧਿਕਾਰਤ ਮੈਂਬਰ ਹੋਣਗੇ:

ਕੈਬਿਨਟ ਸਕੱਤਰ - ਚੇਅਰਮੈਨ
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ - ਮੈਂਬਰ
ਵਿਦੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ - ਮੈਂਬਰ
ਸਕੱਤਰ, ਆਯੁਸ਼ - ਮੈਂਬਰ ਸਕੱਤਰ

ਕੈਬਨਿਟ ਸਕੱਤਰ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਤਿੰਨ ਗੈਰ-ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਮੁਲਾਂਕਣ ਮਾਪਦੰਡ

ਮੁਲਾਂਕਣ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼

ਆਮ ਨਿਯਮ ਅਤੇ ਸ਼ਰਤਾਂ

ਡਿਸਕਲੇਮਰ