ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ@2047

ਸਾਥੀਓ,

ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਲਈ, ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਸਾਡਾ ਬਹੁਤ ਲੰਮਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਟੀਚੇ ਨਾਲ, ਇੱਕ ਜੋਸ਼ ਅਤੇ ਜਨੂੰਨ ਨਾਲ, ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਅੰਤਮ ਟੀਚਾ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ, ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉਤਰੇ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਏ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸੱਤਿਆਗ੍ਰਹਿ, ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਮਾਰਗ, ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਚੇਤਨਾ, ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਧਾਰਾਵਾਂ ਮਿਲ ਕੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਬਣ ਗਈਆਂ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕਾਸ਼ੀ ਹਿੰਦੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲਖਨਊ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ, ਗੁਜਰਾਤ ਵਿਦਿਆਪੀਠ, ਨਾਗਪੁਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਅੰਨਾਮਲਾਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਆਂਧਰਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਕੇਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਰਗੀਆਂ ਕਈ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਚੇਤਨਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਉਹ ਦੌਰ ਸੀ ਜਦੋਂ ਹਰ ਵਰਗ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਚੇਤਨਾ ਘਰ ਕਰ ਗਈ ਸੀ। ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੋ ਕੇ ਅੱਗੇ ਆਈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਚਾਰ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਉਹ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਚਰਖਾ ਘੁੰਮਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ। ਕੋਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ। ਕੋਈ ਕਵਿਤਾ ਸੁਣਾਉਂਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ। ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਕਿਤਾਬ ਜਾਂ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿੱਚ ਲਿਖਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ। ਇਹ ਉਹ ਦੌਰ ਸੀ ਜਦੋਂ ਹਰ ਵਰਗ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਚੇਤਨਾ ਘਰ ਕਰ ਗਈ ਸੀ। ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੋ ਕੇ ਅੱਗੇ ਆਈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਚਾਰ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਉਹ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਚਰਖਾ ਘੁੰਮਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ। ਕੋਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ।

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੱਜ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ, ਹਰ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ, ਹਰ ਸੰਗਠਨ ਨੂੰ ਇਸ ਸੰਕਲਪ ਦੇ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਜੋ ਵੀ ਕਰਾਂਗਾ, ਉਹ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਲਈ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੇ ਟੀਚਿਆਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼, ਤੁਹਾਡਾ ਮੁਕਤੀ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਚੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀ ਕਰੋਗੇ? ਇੱਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਸੋਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਭਾਰਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਕਰ ਸਕੇ? ਤੁਸੀਂ ਜਿਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੋ, ਉੱਥੇ ਕੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਆਪਣੇ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਣ ਦੇ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਅੱਗੇ ਵਧੇ?

ਸਾਥੀਓ,

ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਸੁਝਾਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਅਸਮਾਨ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਹੋਇਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀ ਜੀਵੰਤ ਪੀੜ੍ਹੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨੀ ਹੈ, ਜੋ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰੇਗੀ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇਵੇਗੀ। ਸਾਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਨੌਜਵਾਨ ਬੂਟਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਜੋ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਸਰਵਉੱਚ ਰੱਖੇ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਫਰਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਰਵਉੱਚ ਰੱਖੇ। ਸਾਨੂੰ ਸਿਰਫ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਹੁਨਰ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਰਹਿਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇੱਕ ਨਾਗਰਿਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕ ਦਿਨ ਦੇ 24 ਘੰਟੇ ਚੌਕਸ ਰਹਿਣ। ਸਾਨੂੰ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਇਹ ਚੇਤਨਾ ਜਗਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ, ਕੈਮਰੇ ਲਗਾਏ ਜਾਣ ਜਾਂ ਨਾ ਹੋਣ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਦੀ ਲਾਲ ਬੱਤੀ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਤੋੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰਤੱਵ ਦੀ ਇੰਨੀ ਉੱਚੀ ਭਾਵਨਾ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਦਫਤਰ ਪਹੁੰਚਣ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧਣ। ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰਤੱਵ ਦੀ ਇੰਨੀ ਉੱਚੀ ਭਾਵਨਾ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਦਫਤਰ ਪਹੁੰਚਣ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧਣ। ਇੱਥੇ ਜੋ ਵੀ ਉਤਪਾਦ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਕੁਆਲਿਟੀ ਇੰਨੀ ਚੰਗੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਮੇਡ ਇਨ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਰੂਪ 'ਚ ਦੇਖਣ ਨਾਲ ਖਰੀਦਦਾਰ ਦਾ ਮਾਣ ਵਧੇ। ਜਦੋਂ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਹਰ ਨਾਗਰਿਕ, ਜੋ ਵੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਕਰਤੱਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਭਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੇਗਾ, ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਵੀ ਅੱਗੇ ਵਧੇਗਾ। ਹੁਣ ਇਹ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ਵਧੇਗੀ, ਜਦੋਂ ਬਿਜਲੀ ਬਚਾਉਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ਵਧੇਗੀ, ਜਦੋਂ ਧਰਤੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘਟੇਗੀ, ਜਦੋਂ ਜਨਤਕ ਆਵਾਜਾਈ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਰਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਹੋਵੇਗੀ ਤਾਂ ਸਮਾਜ, ਦੇਸ਼, ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਦਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਵੇਗਾ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹਾਂ।

ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਸਹਿਮਤ ਹੋਵੋਗੇ ਕਿ ਇਹ ਛੋਟੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਸਵੱਛਤਾ ਲਈ ਜਨ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਮੁੜ ਜੀਵੰਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਸੁਝਾਅ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੋਣਗੇ। ਤੁਹਾਡੇ ਸੁਝਾਅ ਇਸ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੋਣਗੇ ਕਿ ਸਾਡੇ ਨੌਜਵਾਨ ਆਧੁਨਿਕ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਚੁਅਲ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਨਣਾ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਿੱਖਿਅਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਵਰਤਮਾਨ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਣ ਕਰੋ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਰੋਲ ਮਾਡਲ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਨਾਗਰਿਕ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਭਲਾਈ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਮਾਜ ਦੀ ਨੀਂਹ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ, ਸਮਾਜਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਅਕਸਰ ਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਮੈਂ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਾਂ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਈ ਵਿਸ਼ੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਅਤੇ ਡਿਗਰੀਆਂ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਕੀ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿ ਹਰੇਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਿਹਾਰਕ ਹੁਨਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੇ? ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਅਤੇ ਸੁਝਾਅ ਹੀ ਵਿਕਸਿਤ ਭਾਰਤ ਵੱਲ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਰ ਕੈਂਪਸ, ਹਰ ਸੰਸਥਾ ਅਤੇ ਰਾਜ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਦੀ ਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।